استفاده از قرآن در باز مهندسی عملیات روانی
نوشته شده توسط : حامد سیفی


به قلم سرلشکر دکتر سید حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح


امروز که رهبر عزیز انقلاب اسلامی همه ما را نسبت به جنگ نرم توسط استکبار و دشمنان انقلاب و بدخواهان ملت ایران هشدار دادند بحث عملیات روانی در حوزه جنگ نرم از اهم واجبات است و در واقع پاسخ جنگ نرم یا عملیات روانی دشمن دفاع نرم و عملیات روانی تهاجمی و دفاعی برعلیه دشمن محسوب می‏شود. نظم و نسق دادن به یک مجموعه یا بازآرایی مجدد آن را با هدف یک ساخت جدید را، مهندسی می‏نامیم. در معنای دیگر، مهندسی به معنای تنظیم عناصر یک محیط است به گونه‏ای که در تناسب، با غایت مطلوب قرار گیرد. مهندسی عملیات روانی نیز در همین راستا یک فن مبتنی بر مهارت‏های فراوانی است که از فناوری و دانش روان‏شناسی قدرت سرچشمه می‏گیرد. به زعم این مقاله عملیات روانی به کلیه فعالیت‏هایی اطلاق می‏شود که موجب تولید، تغییر، تقویت و یا تصحیح نگرش و بینش مخاطب شده و آن را در راستای اهداف و نیات منبع پیام هدایت سازد و بر دو گونه تبلیغ و جنگ روانی تقسیم می‏شود.


 تجربه و ذوق سلیم هنری می‏تواند در کنار دانش‏نظری این فرآیند، مهندسی آن را زیبا و از سوی دیگر کم هزینه و پربار سازد. بدون مشارکت جمعی و رسانه‏ای امکان مهندسی وجود ندارد و این کار کرد (عملیات روانی) موضوعی نیست که بتوان با زور و تحمیل یک رای و سلیقه در مورد آن نتیجه گرفت، لاجرم باید در فرآیند مهندسی و آینده‏نگری از تجربه و خرد حاکم بر نیازها و رفتار مطلوب انسانی مدد گرفت و آن را به سامان رسانید.


عملیات روانی به کلیه فعالیت‏هایی اطلاق می‏شود که موجب تولید، تغییر، تقویت و یا تصحیح نگرش و بینش مخاطب شده و آن را در راستای اهداف و نیات منبع پیام هدایت سازد و بر دو گونه تبلیغ و جنگ روانی تقسیم می‏شود.


قرآن بزرگ‏ترین کتاب عملیات روانی، جبهه نور، ایمان، حق و عدالت است. اگر با نگاه تخصصی در جست‏وجوی هدایت کتاب خدا در امر عملیات روانی باشیم می‏توان نتیجه گرفت که کتاب کوثر خدا و کتاب قران حکیم مجید، علاوه بر همه ابعادی که مدنظر قرار داده کتابی برای حفظ روحیه پیامبر اعظم (صلی‏الله علیه واله وسلم) است که در آن صحنه‏های عظیم، خطرناک و پرفراز و نشیب رسالت ایشان در مکه و حکومت ایشان در مدینه نشان داده شده است و نیز بخش مهمی از آیات شریفه قران کریم شامل صحنه‏های عظیم قوت قلب دادن به رسول خدا (صلی‏الله علیه واله وسلم) و امید بخشیدن به آینده اسلام و مسلمین می‏شود.


«ثبت ا... الذین آمنوا منکم» و یا «یثبت اقدامکم» همچنین در آیات بسیاری حقانیت پیامبر (صلی‏الله علیه واله وسلم) و اسلام و سنت‏های الهی تبیین شده است و پاسخ شبهات کفار و منافقین و نیز افراد بی‏اطلاع که از روی گمان فکر می‏کنند داده شده است. بنابراین قرآن حکیم در هر دو بعد علمیات روانی جامع است، در آفند و هم پدافند. دفاع خداوند و امدادهای غیبی و هدایت‏های وحی برای پیروزی بر دشمنان و تضعیف روحیه او و حملات قوی به پایه‏های فکری و بنیان‏های اجتماعی و اخلاقی غلط دشمنان که موجب ضعف، فرار و انهدام آنها را فراهم آورد...


خداوند متعال در قرآن کریم و سوره مزمل خطاب به پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه واله وسلم)، ماهیت وحی را بیان نموده و می‏فرماید: (ما بر تو سخنی سنگین و ارزشمند القا می‏کنیم) و این سخن تنها جایگاهی است که القا در تبلیغات دینی را خاص کلام وحی معرفی می‏نمایند. قرآن کریم با کتاب نامیدن خویش برای مقابله با عملیات روانی دشمن سنگرسازی می‏کند و با ترسیم کلی جبهه امی‏ها وارد مبارزه می‏شود و همین امر نشان می‏دهد که قرآن کریم تا چه حد از اعجاز بیانی و زبانی خویش برای منکوب کردن دشمنی که تمام ابزارها و روش‏های زبانی و ادبی خویش را برای به زانو درآوردن حضرت محمد (صلی‏الله علیه واله وسلم) به کار گرفته است، استفاده می‏کند و چگونه در برابر تک همه جانبه روانی دشمن به پاتکی بنیادین همه جانبه و در عین حال قاطع و کوبنده روی می‏آورد. لذا منبع اصلی در بازمهندسی عملیات روانی بازگشت سازمان‏های تبلیغاتی به قرآن کریم است که کتاب بلاغ و ابلاغ است. بدین معنا که پیام قرآن باید وارد عرصه مبارزه در برابر مشرکان مطرح شود و با رسایی و آشکاری این امر صورت پذیرد چون ابلاغ رساندن آشکار و واضح و رسالت و مخاطب آن نیز انسان‏ها هستند و به عبارتی می‏توان گفت به نظام زبانی قرآن تعلق دارند و به همان فرهنگی منتسب‏اند که این زبان محور آن است. هر چند نظام معنایی قرآن بسی فراتر و مخاطبان آن عام و جهانی‏اند.


 


پیام قرآن باید وارد عرصه مبارزه در برابر مشرکان مطرح شود و با رسایی و آشکاری این امر صورت پذیرد چون ابلاغ رساندن آشکار و واضح و رسالت و مخاطب آن نیز انسان‏ها هستند و به عبارتی می‏توان گفت به نظام زبانی قرآن تعلق دارند و به همان فرهنگی منتسب‏اند که این زبان محور آن است .


 


 خداوند متعال خطاب به پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه واله وسلم) می‏فرماید:«ای پیامبر ابلاغ کن آنچه را که از سوی پروردگارت به تو فرود آمده است و اگر چنین نکردی پس رسالت خدایی را نرسانده‏ای (تبلیغ نکرده‏ای)» و یا می‏فرماید: «و بر پیامبر جز رساندن و تبلیغ آشکار نیست» در نتیجه کار ایشان شناساندن، رساندن و خوب ادا کردن یا به عبارتی به نحو کامل و مطلوب انجام د ادن آن است و این همان وظایف و کارهای داعی است که در صحنه مبارزه با شرک و کفر وارد می‏شود و دعوت خود را بیان می‏کند. یعنی پیامبر، ائمه، ولی و مومنان رزمنده برتر و برجسته جبهه‏ای هستند که قرآن سند عملیاتی آن است.


 بر این اساس، مسئولیت‏های اصلی مبلغ که در نام‏های خاص رسالتی رسول خدا نیز مندرج است عبارتند از:


 


1- از بین بردن جهل و ناآگاهی از طریق واداشتن افراد و مخاطبین به تفکر و آگاهی که می‏فرماید: یا ایها الذین امنو ان جاء کم فاسق بناء فتبینوا ان تصیبوقوما یجب‏ها له فتصبحو علی ما فعلتم نادمین (حجرات-6) (ای کسانی که ایمان آورده‏اید اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق کنید. تبیین کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید.)


 


2- احیاء و یادآوری باورها و حقایق‏ فطری تا از طریق آن غفلت و فراموشی از بین برود و از طرفی با طرح محبت خدای متعال به متقین و اختصاص فلاح و رستگاری به متقیان استقامت آنان را می‏سازد.


 


3- منکوب کردن دشمن در عملیات متعدد و گسترده روانی خود علیه قرآن و پیامبر صلی‏الله‏علیه‏واله‏وسلم با بحث عقلی، تاریخی و ارزشی درباره بنیان‏های باطل، جهل و کفر و نفاق دشمن و تسلط روانی برجبهه مقابل .


 


عمل انقلابی و جهادی، تلاش هوشمندانه و آگاهانه، دلسوزی و احساس مسئولیت و صبر و تحمل از جمله مولفه‏های اساسی است که برای تحقق این فرآیند لازم و ضروری است.


 


 


روان‏شناسی اجتماعی بر خلاف مهندسی یک ساختمان که با پایان گرفتن ساختمان، پایان می‏یابد، یک پروژه بی‏پایان است و همواره نیازمند بازنگری و تصحیح و ارتقا می‏باشد.


مجامع علمی به ویژه آنهایی که دغدغه امنیت ملی و دفاع اجتماعی دارند باید به تناسب رشته خود سهمی در بازآرایی مهندسی فکر و مدیریت عملیات روانی داشته باشند. روح حاکم بر نقشه فکری جامعه و مهندسی آن، روح عزت دینی و ملی، اخلاق پروری و معنویت است اما هیچ بخشی از آن نباید در تعارض با عقل و خرد حرفه‏ای در تولید پیام باشد و این جمع بین عقل و ایمان با علم و تخصص در عملیات روانی، مقوله دشواری است که نیازمند مشارکت علمی تمامی مجامع دانشگاهی و راهبردی است. لازمه تحقق مهندسی مطلوب در عملیات روانی، شناسایی محیط اجتماعی و فرهنگی خواهد بود و دانشگاه‏ها و حوزه‏های علمیه دینی به عنوان یک موسسه تولید علم و دانش تخصصی و به لحاظ تمرکز نخبگان فکری در آن از دو جهت می‏توانند در این امر موثر واقع شوند، از یک سو نخبگان دانشگاهی و حوزه‏های علمیه دینی می‏توانند با آگاهی از عناصر متفاوت تولید پیام و نظام‏های مربوط و آگاه سازی نسبت به این عناصر و ارکان، مقدمات تحقق مهندسی تبلیغ را فراهم آورند و از سویی دیگر با شناسایی عناصر ضعیف و ناسازگاری‏ها و ناهنجاری‏های حوزه مدیریت عملیات روانی و تقویت منابع انسانی و آموزش عناصر موجود و مرتبط و نیز تبیین نحوه ارتباط نظام‏مند و نظام واربین عناصر مردمی و نخبگان و خواص اجتماعی، به بسترسازی و تحقق مهندسی نوین عملیات روانی در کشور کمک کنند. علاوه براین مدیران و نخبگان شاغل در هر یک از حوزه‏ها و نظام‏های برشمرده، می‏توانند با طراحی و بازسازی اصول و عملکردها، متناسب با نظامی که در تولید فکر و بینش دنبال می‏سازند، به رفع ناهنجاری‏ها یا نواقصی که در این خصوص وجود دارد، اقدام نمایند. ایجاد ارتباط و هماهنگی بین دستگاه‏های مختلف تولید علم و تبلیغی و رسانه‏ای و تولید اطلاعات و هم‏اندیشی برای رفع ناسازگاری‏ها در این پروسه و ایجاد تحول، از جمله فعالیت‏هایی است که دانشگاهیان و حوزویان با توجه به جایگاه علمی خود می‏توانند در این جهت ایفا کنند. عمل انقلابی و جهادی، تلاش هوشمندانه و آگاهانه، دلسوزی و احساس مسئولیت و صبر و تحمل از جمله مولفه‏های اساسی است که برای تحقق این فرآیند لازم و ضروری است.


 





:: موضوعات مرتبط: استفاده از قرآن در باز مهندسی عملیات روانی , ,
:: بازدید از این مطلب : 535
|
امتیاز مطلب : 47
|
تعداد امتیازدهندگان : 15
|
مجموع امتیاز : 15
تاریخ انتشار : شنبه 23 بهمن 1389 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: